Që nga fundi i luftës në Kosovë, tensionet me Beogradin janë zbehur në mënyrë të vazhdueshme pavarësisht 11 viteve të dialogut të lehtësuar nga BE-ja.
Por pas pushtimit të Ukrainës nga Rusia dhe refuzimit të Serbisë për t’u lidhur me linjën e politikës së jashtme të BE-së, tensionet janë ndezur përsëri, duke çuar në shqetësime të reja se konflikti mund të shpërthejë.
Përpjekjet e intensifikuara nga BE-ja dhe SHBA-ja për t’i futur të gjitha palët në tryezën e bisedimeve kanë sjellë një difuzion të lehtë, por Prishtina ka kritikuar BE-në për marrjen me të mirë të Serbisë – edhe pse presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani theksoi se ajo nuk ishte e drejtuar ndaj vendeve, por ndaj “disa diplomatëve dhe institucioneve të BE-së” – duke falënderuar SHBA-në për përfshirjen e saj.
Osmani, në një intervistë për “Euroactiv”, tha se BE-ja ka preferuar historikisht paqësimin, veçanërisht në aspektin e rajonit të Ballkanit. Ajo tërhoqi paralele me sundimin e liderit autoritar Slobodan Millosheviq, i cili u “pa si paqebërës” nga BE-ja në vitet 1990.
“Ne e dimë se ku na çoi kjo qasje”, paralajmëroi ajo. “Ajo çoi në luftëra të tmerrshme që rezultuan në vrasjen e 150,000 civilëve, përdhunimin e mijërave, varre masive… ende me persona të pafajshëm të zhdukur që u zhdukën me forcë. Ky është rezultati”.
Një çështje tjetër, tha ajo, është se shumë nga ata që punojnë në rajon ose në dialog për BE-në nuk kanë njohuri të dorës së parë për Ballkanin gjatë viteve 1990.
“Shumë të tjerë që tani janë të përfshirë besojnë se bota filloi në vitin 2011, me dialogun Kosovë-Serbi, por nuk duhet të harrojmë se ka një kontekst për këtë dialog”.
“Ka një arsye pse jemi në situatën e sotme dhe nuk mund të injorosh kontekstin e viteve 1990”, shpjegoi ajo, duke iu referuar krimeve të luftës të kryera nga serbët pas shpërbërjes së Jugosllavisë.
Ajo vazhdoi se është e arsyeshme që Kosova të presë që BE-ja të jetë e drejtë dhe të pranojë realitetin në terren dhe taktikat që po përdor Serbia si instrumentalizimi i pakicës etnike serbe në Kosovë, për të cilat Osmani tha se vijnë direkt nga libri i lojërave që Rusia përdorte para aneksimi i Krimesë në 2014.
“Pra, duhet të jemi shumë vigjilentë dhe të kujdesshëm që të mos i injorojmë këto veprime dhe fjalë të Serbisë sepse duhet të parandalojmë përshkallëzimin e situatës. Por ju nuk mund të arrini parandalimin nëse fajësoni viktimën në të njëjtën mënyrë si fajësoni agresorin. Qofshim duke folur për Rusinë dhe Ukrainën, apo për Ballkanin Perëndimor.”
Ajo theksoi se “Serbia vazhdon të jetë rreziku i vetëm për paqen dhe stabilitetin në Ballkanin Perëndimor dhe më gjerë, sepse ky stabilitet në Ballkanin Perëndimor po destabilizon të gjithë kontinentin evropian”.
“Pra, ne duhet të dimë se ekziston një burim jostabiliteti. Është vetëm një dhe ai burim po shërben si një përfaqësues rus, për fat të keq, duke u shërbyer edhe interesave ruse”. /KK
